تحلیل آثار سیاست تعرفه‌ی واردات بر بازار برنج ایران

مسئله سیاست غذای ارزان و خودکفایی در مورد محصول برنجِ ایران همواره باعث شده تا دولت مداخلات زیادی در بازار و تجارت این محصول داشته باشد. از بین تمامی سیاست‌های اعمال شده در مورد این محصول می‌توان از سیاست‌ تعرفه‌ی واردات یاد کرد که در سال‌های اخیر کاربرد فراوان‌تری داشته ‌است. با این وجود نتایج حاصل از این سیاست در بین اقشار تولیدی و مصرفی کاملاً بحث بر‌انگیز بوده و به صورت چالشی بزرگ در مقابل سیاست‌گذاران و محققین قرار گرفته‌ است. به همین جهت، مطالعه حاضر تلاش کرده تا با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف و نیز توسعه یک مدل چند بازاره تعادل فضایی، آثار این سیاست را بر حجم تجارت و نیز تولید و مصرف داخلی این محصول به صورت کمّی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که تولید برنج داخل با ابزار موانع غیر تعرفه‌ای شدیداً حمایت می‌گردد و این امر باعث ناکارایی سیاست‌های تعرفه‌ای در بازار برنج شده‌است. همچنین اثر سیاست افزایش تعرفه‌ی واردات در مناطق مختلف ایران بسته به نوع شهری و روستایی بودن هر منطقه متفاوت ‌است. ولی با این حال، افزایش تعرفه‌ی واردات توام با کاهش چشمگیر مصرف و واردات و تا حدودی افزایش قیمت خرده‌فروشی، قیمت سر مزرعه و نیز تولید داخلی برنج می‌باشد.